२५ मंसिर २०८१, मंगलवार

उइगुर मुस्लिम दमनबारे चीन–पाकिस्तानको द्वैध नीतिले बङ्गलादेशका इस्लामिक पार्टीहरूमा चासो बढाउन सक्छ

पाकिस्तान फेरि एकपटक विवादमा तानिएको छ, जब दस जना पाकिस्तानी व्यवसायीहरूको समूहले चीनको शिन्जियाङ प्रान्तमा भएका नीतिहरूको प्रशंसा गरेका छन्। यी व्यवसायीहरूलाई चीनले आठ दिनको भ्रमणमा शिन्जियाङ पठाएको थियो, जसको उद्देश्य उइगुर मुस्लिम समुदायमाथि भएको व्यवहारको आलोचना रोक्न कथित विकास र शान्तिको कथा निर्माण गर्नु थियो। धेरै उइगुर कार्यकर्ताहरूले पाकिस्तानलाई दोष दिँदै भनेका छन् कि यी व्यवसायीहरूले चीनको आधिकारिक धारणा मात्र प्रस्तुत गरे र शिन्जियाङमा रहेका १.२ करोड उइगुर मुस्लिमहरूको दमनबारे कुनै पनि कुरा उठाएनन्।

पाकिस्तानले लामो समयदेखि चीनको शिन्जियाङ नीति समर्थन गर्दै आएको छ, जहाँ उइगुरहरूको मानवअधिकार उल्लङ्घनका घटना बारम्बार बाहिर आएका छन्। शिन्जियाङ, जुन पाकिस्तानको गिलगित–बाल्टिस्तान क्षेत्रसँग जोडिएको छ, त्यहाँ उइगुर मुस्लिमहरूलाई नियन्त्रण, बन्दी शिविर, र जबर्जस्ती असिमिलेशन जस्ता गतिविधिहरूमा संलग्न रहेको आरोप लाग्दै आएको छ। पाकिस्तानले अन्य मुस्लिम मुद्दाहरू, विशेष गरी प्यालेस्टाइनको पक्षमा समर्थन गरे पनि, उइगुर मुस्लिमहरूको दमनबारे भने चुपचाप बसेको छ, जसले पाकिस्तानको भूमिका अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा आलोचना गरिरहेको छ।

यो घटना त्यतिबेला भएको छ, जब चीन र पाकिस्तानले बङ्गलादेशको राजनीतिक घटनाक्रममा प्रभाव बढाउन खोजिरहेका छन्, विशेष गरी बङ्गलादेश जमात-ए-इस्लामी (BJI) सँगको सम्बन्ध बलियो बनाउँदै। यो विषयले BJI का समर्थकहरूमा चीन र पाकिस्तानको द्वैध नीतिप्रति असन्तुष्टि पैदा गर्ने सम्भावना छ, किनकि यी दुवै देशले मुस्लिम समुदायहरूप्रति फरक दृष्टिकोण देखाइरहेका छन्।

शिन्जियाङमा चीनले उइगुर मुस्लिमहरूको मानवअधिकार उल्लङ्घन गरेको भन्ने आरोप विश्वभरिबाट उठेको छ। विशेष गरी, चीनले त्यहाँ “नरसंहार नीति” अन्तर्गत उइगुर समुदायमाथि दमन गरेको भन्ने प्रमाण बाहिर आएको छ। चीनले शिन्जियाङलाई शान्त र समृद्ध देखाउन अन्य इस्लामिक देशहरूका प्रतिनिधिहरूलाई भ्रमण गराउने रणनीति अपनाइरहेको छ। पाकिस्तानी व्यवसायीहरूको भ्रमण पनि सोही रणनीतिको एक भाग थियो।

पाकिस्तानले भने चीनको उइगुर नीतिको आलोचना कहिल्यै गरेको छैन। २०२३ मा, तत्कालीन कार्यवाहक प्रधानमन्त्री अनवार-उल-हक काकरले शिन्जियाङको भ्रमण गर्दा पनि उइगुरहरूको दमनको कुनै चर्चा गरेनन्। यसअघि पनि प्रधानमन्त्री इमरान खानले २०२१ मा उइगुर मुद्दालाई पश्चिमी देशहरूले मात्र हावादारी बनाएको बताएका थिए।

पाकिस्तानमा गिलगित र रावलपिण्डीमा बसोबास गर्ने उइगुर परिवारहरू अझै पनि राज्यविहीन छन्, र उनीहरूलाई पाकिस्तानी नागरिकता दिइएको छैन। नागरिकताविहीन यी परिवारहरूलाई चीनको दबाबका कारण पाकिस्तानले नागरिकता दिन आनाकानी गरेको आरोप लाग्दै आएको छ। यसले बङ्गलादेशका इस्लामिक पार्टीहरूमा पाकिस्तान र चीनको भूमिका र उइगुर मुद्दामा उनीहरूको मौनताप्रति चासो बढाउन सक्छ।

चीन र पाकिस्तानले बङ्गलादेशको राजनीतिक पार्टीहरूसँग सम्बन्ध बढाउँदै गर्दा, विशेष गरी जमात-ए-इस्लामीजस्ता इस्लामिक पार्टीहरूसँग, उइगुर दमनप्रति देखाएको यो द्वैध नीतिले आगामी दिनमा चुनौतीहरू सिर्जना गर्ने सम्भावना छ। BJI र अन्य इस्लामिक पार्टीहरूले चीन र पाकिस्तानको साथमा रहेर आफ्नो राजनीतिक लाभ हेर्ने कि उइगुर मुस्लिमहरूको वास्तविक अवस्थाबारे बोल्ने भन्नेबारे निर्णय गर्नुपर्ने समय आएको देखिन्छ।नेपाल आज

धेरै कमेन्ट गरिएका