बेइजिङ। केही G-20 देशहरूले विगत केही दशकहरूमा आफ्नो वैज्ञानिक क्षमतामा ठूलो वृद्धि देखेका छन्। आज भारत वैज्ञानिक अनुसन्धान पत्रहरूको प्रकाशनको सन्दर्भमा G-20 देशहरूमा तेस्रो स्थानमा छ। भारतले अनुसन्धान पत्रको मामिलामा बेलायतलाई पनि पछाडि छोडेको छ । चीनको आधिकारिक मुखपत्र ग्लोबल टाइम्सले पनि भारतको उपलब्धिको प्रशंसा गरेको छ। ग्लोबल टाइम्सले ट्विटरमा पोस्ट गरेको छ कि भारतले २०२२ मा २,७८,४९६ वैज्ञानिक अनुसन्धान प्रकाशित गरेको छ भने बेलायतले सोही अवधिमा २,३७,८४२ अनुसन्धान प्रकाशित गरेको छ। बेलायत वरियतामा चौथो स्थानमा झरेको छ ।

नेदरल्याण्डमा आधारित प्रकाशन गृह एल्सेभियरको एक प्रतिवेदनले देखाउँछ कि २०१२ र २०२२ को बीचमा, भारतमा लेखकहरूको वैज्ञानिक प्रकाशनहरूको संख्यामा ९.७ प्रतिशतको वृद्धि भएको थियो, जबकि बेलायतको लागि यो सोही अवधिमा १.९ प्रतिशत मात्र थियो। यसैबीच चीनमा अनुसन्धान प्रकाशनको वृद्धिदर ९.३ प्रतिशत र अमेरिकामा ०.५ प्रतिशत रहेको छ । यो संख्या पनि महत्त्वपूर्ण छ किनभने विश्वको कुल वैज्ञानिक अनुसन्धान प्रकाशनहरूको 75 प्रतिशत G-20 देशका अनुसन्धानकर्ताहरूले सह-लेखन गरेका छन्।

एल्सेभियरको प्रतिवेदनका अनुसार १४० करोड जनसंख्या भएको भारतमा अनुसन्धान प्रकाशनहरूको बढ्दो संख्या अप्रत्याशित होइन तर यो महत्त्वपूर्ण छ र यसको दीर्घकालीन प्रभाव छ। यसले विश्वव्यापी वैज्ञानिक उद्यममा योगदान गर्ने भारतको क्षमता बढिरहेको देखाउँछ। भारतको बौद्धिक उत्पादन निरन्तर बढिरहेको छ। भारतले अनुसन्धान प्रकाशनको मात्रा मात्र बढाएको छैन तर शैक्षिक गुणस्तरमा पनि उपलब्धि हासिल गरेको दाबी गरेको छ।

एल्सेभियरको प्रतिवेदनका अनुसार १४० करोड जनसंख्या भएको भारतमा अनुसन्धान प्रकाशनहरूको बढ्दो संख्या अप्रत्याशित होइन तर यो महत्त्वपूर्ण छ र यसको दीर्घकालीन प्रभाव छ। यसले विश्वव्यापी वैज्ञानिक उद्यममा योगदान गर्ने भारतको क्षमता बढिरहेको देखाउँछ। भारतको बौद्धिक उत्पादन निरन्तर बढिरहेको छ। भारतले अनुसन्धान प्रकाशनको मात्रा मात्र बढाएको छैन तर शैक्षिक गुणस्तरमा पनि उपलब्धि हासिल गरेको दाबी गरेको छ।